Palestijnen wandelen op een regenachtige dag over een weg tijdens een staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas in Gaza-Stad. (Foto: Reuters)
Een dag nadat Trumps wereldwijde aankondiging om de Gazastrook over te nemen en te ontwikkelen tot de “Riviera van het Midden-Oosten” werd veroordeeld, gaf Israël zijn leger de opdracht zich voor te bereiden op het “vrijwillige vertrek” van de inwoners van Gaza. Trump, die eerder de inzet van Amerikaanse troepen in Gaza nog niet uitsloot, verduidelijkte zijn plannen met opmerkingen op zijn sociale mediaplatform Truth Social. “De Gazastrook zou aan het einde van de gevechten door Israël aan de Verenigde Staten worden overgedragen,” zei hij. Palestijnen “zouden al gehuisvest zijn in veel veiligere en mooiere gemeenschappen, met nieuwe en moderne woningen in de regio.” “Er zullen geen Amerikaanse soldaten nodig zijn!,” voegde hij eraan toe.
Eerder, toen de steun in Israël voor wat premier Benjamin Netanyahu Trumps “opmerkelijke” voorstel noemde toenam, verklaarde minister van Defensie Israel Katz dat hij het leger had opgedragen een plan voor te bereiden zodat inwoners die Gaza willen verlaten, dit vrijwillig kunnen doen. “Ik verwelkom het gedurfde plan van president Trump. De inwoners van Gaza moeten de vrijheid krijgen om te vertrekken en te emigreren, zoals dat wereldwijd gebruikelijk is,” aldus Katz op X. Katz gaf aan dat zijn plan ook vertrekmogelijkheden via landovergangen zou omvatten, evenals speciale regelingen voor vertrek over zee en door de lucht.
Trumps onverwachte aankondiging van woensdag, die in het Midden-Oosten woede veroorzaakte, kwam op het moment dat Israël en Hamas naar verwachting in Doha zouden beginnen met gesprekken over de tweede fase van een staakt-het-vuren akkoord voor Gaza. Dit akkoord moet de weg vrijmaken voor een volledige terugtrekking van de Israëlische troepen en een einde aan de oorlog. Regionale macht Saudi-Arabië verwierp het voorstel openlijk en de Jordaanse koning Abdullah, die Trump volgende week in het Witte Huis ontmoet, verklaarde woensdag dat hij iedere poging om land te annexeren en Palestijnen te verdrijven, afwijst. “We zullen ons land niet voor u verkopen, vastgoedontwikkelaar. We zijn hongerig, dakloos en wanhopig, maar we zijn geen collaborateurs,” zei Abdel Ghani, een vader van vier die met zijn gezin woont in de ruïnes van hun huis in Gaza-Stad. “Als Trump wil helpen, laat hem dan hier voor ons komen herbouwen.”
Het is nog onduidelijk welk effect Trumps schokkende voorstel zal hebben op de staakt-het-vuren gesprekken. Slechts 13 van de 33 Israëlische gijzelaars die in de eerste fase zouden worden vrijgelaten, zijn tot nu toe teruggekeerd, en er worden zaterdag nog drie vrijgelaten. Vijf Thaise gijzelaars zijn ook vrijgelaten. Hamas-functionaris Basem Naim beschuldigde minister van Defensie Katz ervan te proberen de schijn op te houden “voor een staat die er niet in geslaagd is om één van zijn doelen in de oorlog in Gaza te bereiken.” Volgens hem zijn de Palestijnen te gehecht aan hun land om ooit te vertrekken.
De verplaatsing van Palestijnen is al tientallen jaren een van de meest gevoelige kwesties in het Midden-Oosten. Gedwongen of afgedwongen verplaatsing van een bevolking onder militaire bezetting is een oorlogsmisdaad, verboden onder de Conventies van Genève uit 1949. Een aantal radicale Israëlische politici heeft openlijk gepleit voor het verplaatsen van Palestijnen uit Gaza. Zowel onder veiligheidsfanatici als binnen de Joodse kolonistenbeweging was er veel steun voor Trumps plan. Giora Eiland, een voormalig generaal die in een eerder stadium van de oorlog veel aandacht trok met zijn ‘Generaalsplan’ voor gedwongen verplaatsing van mensen uit Noord-Gaza, noemde Trumps plan ‘logisch’ en stelde voor geen hulp te bieden aan ontheemden die terugkeren naar Noord-Gaza.
De militaire campagne van Israël leidde tot de dood van tienduizenden mensen nadat de aanval van Hamas op Israël op 7 oktober 2023 de oorlog ontketende. Dit heeft Palestijnen gedwongen om herhaaldelijk rond te trekken in Gaza op zoek naar veiligheid. Velen stellen echter dat ze de enclave nooit zullen verlaten, uit angst voor permanente ontheemding, zoals bij de ‘Nakba’ (catastrofe), toen honderdduizenden mensen uit hun huizen werden verdreven tijdens de oorlog die leidde tot de oprichting van de staat Israël in 1948. Katz verklaarde dat landen die zich verzetten tegen de militaire operaties van Israël in Gaza, de Palestijnen moesten opnemen. “Landen zoals Spanje, Ierland, Noorwegen en anderen die beschuldigingen en valse claims tegen Israël hebben geuit vanwege zijn acties in Gaza, zijn wettelijk verplicht om elke inwoner van Gaza toe te laten tot hun grondgebied,” concludeerde hij.
