Wij bevinden ons nu aan de vooravond van een energiecrisis, omdat het stuwmeer bijna leeg is. Het mogelijk geannuleerde Tapajai-project was bedoeld om ervoor te zorgen dat het stuwmeer op peil zou blijven. In 2012 las ik in de media dat het vooruitstrevende bedrijf Staatsolie was begonnen met de uitvoering van dit project. Staatsolie staat erom bekend haar projecten succesvol af te ronden; Suriname was dus met zekerheid bezig met een enorme sprong richting welvaart. Dit, voor onze maatstaven grote project, heeft ongetwijfeld plaatsgevonden in samenspraak met de toenmalige president Bouterse. Iedere regeringsleider wil iets waardevols voor zijn land doen en zijn stempel drukken op een project dat zijn land rijkdom kan brengen. Oom Desi zou met dit project een naam kunnen vestigen, aangezien het opgestuwde water bij Palumeu de naam “Desi Boutersemeer” zou kunnen dragen. Eigenlijk zouden we niet van een meer moeten spreken, maar van twee grote wateroppervlakken. In 2013 heeft oom Desi het project plotseling stopgezet. Van de ene op de andere dag. Niemand weet precies waarom. Maar ik heb mijn vermoedens. Zijn politieke partij was, dankzij zijn persoonlijke expertise op strategisch gebied, een sterke concurrent geworden van de partijen in het binnenland. Om de harten van de bewoners in het binnenland te winnen, moet je aardig wat in je mars hebben. Oom Desi wist altijd de meeste stemmen te behalen van de tien zetels in het binnenland. In 2013 zijn de eerste stappen gezet richting de verkiezingscampagnes. Het Tapajai-project zou de partij van oom Desi duidelijke winst opleveren, wat hem een enorme verkiezingsoverwinning zou kunnen opleveren. Het zou zorgen voor veel werkgelegenheid tijdens de bouw; en na de voltooiing zou een aanzienlijke hoeveelheid goedkope elektriciteit geleverd kunnen worden aan Paramaribo en omgeving. Het grote Blommenstein stuwmeer heeft in het verleden dorpen onder water gezet; en recent is de Surinamerivier bij droogte flink buiten haar oevers getreden. Bij hydro-energie denken inwoners van het binnenland onmiddellijk en met angst aan wateroverlast. Er zijn vermoedens dat de tegenstanders van oom Desi’s partij hem een gevoelige klap wilden toedienen. “Bouta o sungu a heri kondre!” Er ging een schokgolf van angst door het binnenland. Stemmenverlies in de jungle! Maar oom Desi was niet naïef; hij reageerde als een echte rasmilitair (dus niet als visionair). Dialoog en consensus waren geen opties. Het project werd onmiddellijk stopgezet. Kapitaalvernietiging? Zeker; maar oom Desi heeft wel zijn zetel in Sipaliwini weten te behouden. De roep om “sungu kondre” en het afblazen van een project dat voor welvaart had kunnen zorgen, heeft ons de meest erbarmelijke leenregering bezorgd, waarvan wij tot op heden nog steeds de gevolgen ondervinden.
Als u om u heen kijkt in onze stad, ziet u soms een half afgebouwd gebouw. De oorzaak ligt vaak bij iemand die door negatief denken zijn leven gedoemd heeft tot mislukken. Dit is ook het geval met het Tapajai-project; onafgebouwd. Treurig; de welvaart is afhankelijk van de kwaliteit van politici. Als u een biljet van honderd SRD in uw hand heeft, weet u dat u daarvan een portie bami kunt kopen. Maar in handen van politici heeft geld, en vooral overheidsgeld, geen waarde. Het komt immers niet uit hun eigen zak. (Winti wai lanti pai!). Want met een goed dialoog en uiteindelijk consensus kunnen intelligente, positieve, hardwerkende mensen, vooral diegenen die kunnen ‘hosselen’, wonderen verrichten. Zelfs als zij met familiale schulden zitten, kunnen zij hun medemensen van voedsel voorzien.
Maar oom Desi is toch niet helemaal vergeten; een zijweg van het Pad van Wanica is tot een grote weg gemaakt en draagt nu zijn naam. Het had echter beter gekund. Wij zouden nu een stuwmeer kunnen hebben dat voldoende energie genereert. Ik spreek niet van “water”, maar van “energie”. Want water op een hogere hoogte dan dat het stuwmeer nu heeft, genereert aanzienlijk meer energie. Politici die dit project hebben gedwarsboomd, hebben niet eens de moeite genomen om te begrijpen hoe het project werkt. Elk kind van de MULO kan op hoofdlijnen begrijpen hoe het in elkaar zit (zonder cijfermateriaal). Het project bestaat in eerste instantie uit het afleiden van twee stroomgebieden in vrijwel onbewoond gebied. Na de voltooiing van het project zal er geen overstroming van bewoonde gebieden plaatsvinden; eerder een waterschaarste. Maar bij waterschaarste kan, indien nodig, water worden bijgevuld door middel van sluiswerking. Het project is dus uiterst flexibel. De welvaart van een land hangt inderdaad af van de kwaliteit van haar politici. Hopelijk brengt het nieuwe kiesstelsel verbetering. Stem verstandig!
Rudi Jadnanansing
