Verdrijven Palestijnen lopen langs de ruïnes terwijl zij proberen terug te keren naar hun woningen in de noordelijke Gazastrook. (Foto: Reuters)
Op zondag heeft Hamas drie Israëlische gijzelaars vrijgelaten, terwijl Israël 90 Palestijnse gevangenen heeft vrijgegeven. Dit vond plaats op de eerste dag van een staakt-het-vuren dat een 15 maanden durende oorlog heeft onderbroken, welke de Gazastrook heeft verwoest en het Midden-Oosten in beroering heeft gebracht. Door het bestand konden Palestijnen terugkeren naar gebombardeerde wijken om hun leven weer op te bouwen, terwijl hulpvoertuigen essentiële ondersteuning konden bieden. Ondertussen juichten menigten in Gaza voor Hamas-strijders die uit hun schuilplaatsen tevoorschijn kwamen. Vuurwerk werd afgestoken ter gelegenheid van deze gebeurtenis, terwijl bussen met vrijgelaten Palestijnse gevangenen arriveerden in Ramallah op de Westelijke Jordaanoever, waar duizenden mensen hen verwachtten. Van de vrijgelaten Israëlische gijzelaars waren er 69 vrouwen en 21 tienerjongens afkomstig uit de Westelijke Jordaanoever en Jeruzalem, zo rapporteerde Hamas.
In Tel Aviv juichten en huilden honderden Israëliërs op een plein buiten het hoofdkwartier van Defensie toen een live-uitzending vanuit Gaza toonde hoe drie vrouwelijke gijzelaars in een voertuig van het Rode Kruis stapten, omringd door Hamas-strijders. Het Israëlische leger verklaarde dat Romi Gonen, Doron Steinbrecher en Emily Damari herenigd waren met hun moeders en publiceert een video waarin zij er kennelijk gezond uitzagen. Damari, die twee vingers verloor tijdens een schietpartij op de dag van haar ontvoering, glimlachte en omhelsde haar moeder terwijl ze een verbonden hand omhooghield. Premier Benjamin Netanyahu sprak via telefoon met een commandant en zei: “Ik wil dat je ze vertelt: Romi, Doron en Emily – een hele natie omarmt jullie. Welkom thuis.”
In het Sheba Medical Center werden de vrouwen herenigd met hun families in lange omhelzingen die van tranen naar vreugde overgingen. Een lachende Damari was gewikkeld in een Israëlische vlag. Zij maakte deel uit van de meer dan 250 mensen die werden ontvoerd en de 1.200 slachtoffers van de Hamas-aanval op Israël op 7 oktober 2023. Volgens medische autoriteiten in Gaza zijn sindsdien meer dan 47.000 Palestijnen omgekomen door Israëlische aanvallen, terwijl bijna de gehele bevolking van Gaza, die 2,3 miljoen bedraagt, dakloos is geworden. Ongeveer 400 Israëlische soldaten zijn eveneens omgekomen.
De wapenstilstand roept op tot een stopzetting van de gevechten, het sturen van hulp naar Gaza en het vrijlaten van 33 van de bijna 100 resterende Israëlische en buitenlandse gijzelaars in de eerste fase van zes weken in ruil voor bijna 2.000 Palestijnse gevangenen die vastzitten in Israëlische gevangenissen. Er wordt aangenomen dat veel van de gijzelaars reeds overleden zijn. In het noorden van de Gazastrook banen Palestijnen zich een weg door een verwoest landschap vol puin en kromgetrokken metaal, dat tijdens de meest intense strijd van de oorlog volledig is verwoest. “Ik heb het gevoel dat ik eindelijk wat water heb gevonden om te drinken, alsof ik 15 maanden in de woestijn ben verdwaald,” aldus Aya, die vertelde al meer dan een jaar uit haar huis in Gaza-Stad te zijn verdreven.
De eerste fase van het bestand trad in werking na een vertraging van drie uur, waarin Israëlische gevechtsvliegtuigen en artillerie de Gazastrook aanvielen. Deze laatste aanval resulteerde in de dood van 13 mensen, volgens Palestijnse gezondheidsautoriteiten. Israël gaf Hamas de schuld van de vertraging bij het verstrekken van de namen van de gijzelaars die zouden worden vrijgelaten, beweerde dat het aanvallen op terroristen had uitgevoerd. Hamas verklaarde dat de vertraging technisch van aard was. “Vandaag zijn de wapens in Gaza stilgevallen,” aldus de Amerikaanse president Joe Biden op zijn laatste volledige dag in functie, waarmee hij het bestand verwelkomde. “We hebben dit punt vandaag bereikt door de druk die Israël op Hamas heeft uitgeoefend, gesteund door de Verenigde Staten.”
Voor Hamas bood de wapenstilstand een kans om zich opnieuw te laten zien na 15 maanden onderduiken. Hamas-politieagenten in blauwe uniformen werden snel ingezet in bepaalde gebieden, en gewapende strijders reden door de zuidelijke stad Khan Younis, waar een menigte juichte: “Groeten aan de Al-Qassam Brigades,” de gewapende tak van de organisatie. “Alle verzetsfacties blijven ondanks Netanyahu,” verklaarde een strijder tegen Reuters. “Hamas zal Gaza nooit regeren.” Er bestaat momenteel geen gedetailleerd plan voor het bestuur van Gaza na de oorlog, laat staan de wederopbouw. Elke terugkeer van Hamas zal onze geduld op de proef stellen, heeft Israël verklaard en aangegeven dat het de strijd zal hervatten tenzij de militante groep volledig wordt ontmanteld.
Minister van Nationale Veiligheid Itamar Ben-Gvir heeft het kabinet verlaten vanwege het staakt-het-vuren, hoewel zijn partij verklaarde de regering van Netanyahu niet te willen omverwerpen. De andere prominente hardliner, minister van Financiën Bezalel Smotrich, is in de regering gebleven, maar heeft gezegd dat hij zou terugtreden als de oorlog zou eindigen zonder dat Hamas volledig was vernietigd. De wapenstilstand ging van kracht in de aanloop naar de inauguratie van de Amerikaanse president-elect Donald Trump op maandag. Trumps aangewezen nationale veiligheidsadviseur, Mike Waltz, zei dat als Hamas zich terugtrekt uit de overeenkomst, de Verenigde Staten Israël zou ondersteunen “in wat het moet doen.” “Hamas zal Gaza nooit besturen. Dat is volkomen onacceptabel,” aldus Waltz.
Bevrijde Palestijnse gevangenen rijden in een bus na hun vrijlating uit een Israëlische gevangenis als onderdeel van een gijzelaars-gevangenenruil en een staakt-het-vuren-overeenkomst in Gaza tussen Hamas en Israël, buiten de Israëlische militaire gevangenis Ofer, nabij Ramallah, op de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever. (Foto: Reuters) De straten van de verwoeste Gazastad waren al druk met groepen mensen die met de Palestijnse vlag zwaaiden en de scènes op hun mobiele telefoons filmden. Diverse karren vol huishoudelijke bezittingen reden over een doorgaande weg bezaaid met rommel en puin. Ahmed Abu Ayham (40) uit Gaza-Stad verklaarde dat, hoewel het staakt-het-vuren levens heeft gered, de verliezen en de verwoesting dit geen tijd voor festiviteiten maakten. “We voelen pijn, diepe pijn, en het is tijd om elkaar te omhelzen en te huilen,” aldus hij.
Identified
