Al vijftig jaar verlangen de Surinamers naar ontwikkeling. Jarenlang spreken politici over deze ontwikkeling. Volgens hen zetten ze zich in om vooruitgang te realiseren, maar het resultaat is een constante, miserable achteruitgang met veel verarmde inwoners van Suriname die nauwelijks enige levenskwaliteit ervaren. Gedurende deze vijf decennia discussiëren onze politieke leiders over ontwikkeling. Ze reizen de wereld rond, investeren aanzienlijke bedragen in projecten en raadplegen talrijke adviseurs om ontwikkeling te verwezenlijken. Desondanks constateren we alleen maar een verslechtering in vrijwel elke sector van de samenleving.
Nog triester is het feit dat ook mensen met verschillende titels zowel voor als achter hun naam even hard mee schreeuwen over ontwikkeling, zonder daar enige verstands van te hebben. Uiteindelijk moeten we allemaal concluderen: we begrijpen niets van ontwikkeling. En als je van iets niets begrijpt, kun je het ook niet verwezenlijken. Daar is geen uitleg voor nodig. Het begrijpen van ontwikkeling is extra moeilijk omdat het uitsluitend met de mensen, de inwoners van Suriname zelf, te maken heeft. En dat inzicht verkrijgen is allesbehalve eenvoudig. De “neks no fout” en “a no mie” mentaliteit vormt een aanzienlijke belemmering. Maar om verandering teweeg te brengen, moet ieder van ons dit fundamentele begrip uiteindelijk volledig doorgronden.
Ontwikkeling heeft betrekking op de meerwaarde die we verkrijgen met onze tijdsbesteding. Eenvoudig, maar duidelijk. Bijvoorbeeld: er zijn duizenden hardwerkende, toegewijde leerkrachten in Suriname die dagelijkse hun tijd en moeite investeren om hun leerlingen en studenten te onderwijzen. Duizenden lesuren en miljoenen aan middelen worden hiervoor elk jaar weer ingezet. En wat is het resultaat? De meerwaarde? En wat is de meerwaarde van al dat dag en nacht harde werk van onze presidenten en ministers, al vijf decennia lang? Kijk maar om je heen! Overal lage productiviteit en geen sprankje ontwikkeling. Duizenden arbeidsuren en miljoenen aan middelen worden iedere dag weer besteed, maar de meerwaarde ontbreekt. Wordt dat niet “puru bruku, weri bruku” genoemd?
Gelukkig zijn er ook inspirerende voorbeelden, zoals Drs. Eddy Jharap, die met zijn tijdsbesteding onze trots, Staatsolie, uit de modder heeft weten te trekken. Of hoe onze Golden Boy, Anthony Nesty, de Olympische medaille heeft behaald met zijn investeringen in tijd. Dit zijn schitterende voorbeelden van het creëren van waardevolle meerwaarde. Helaas wachten we al 35 jaar op meer van dit soort voorbeelden. Hopelijk is het duidelijk: ontwikkeling is gerelateerd aan de kwaliteit, de innovatie en de resultaatgerichtheid van onze dagelijkse tijdsbesteding. Hard werken en druk zijn zonder enige prestatie resulteert niet in ontwikkeling. Dit lijkt echter de definitie te zijn die onze politici en politieke leiders hanteren voor ontwikkeling.
Daarom zien we onze politici en politieke leiders geen initiatieven ontplooien die de Surinamers ondersteunen in het behalen van hogere meerwaarde uit hun tijdsbesteding, en dat hun beloning daarvoor ook steeds beter wordt. In plaats daarvan richten ze zich op allerlei andere zaken, zoals het spenderen van geld aan grote, dure projecten, het benoemen van commissies en het rondreizen in de wereld. Voor hen is dat ontwikkeling, dat is vooruitgang. Suriname ontwikkelen op basis van cijfers die totaal niet representatief zijn voor wat daadwerkelijk aan meerwaarde is gerealiseerd.
Het IMF en de IDB wijzen in diverse rapporten op het feit dat gebrek aan innovatie en lage productiviteit, oftewel onvoldoende meerwaarde, de fundamenten vormen voor de stagnatie in ontwikkeling van Latijns-Amerikaanse en Caribische staten. Hun ervaring leert dat het verhogen van de meerwaarde van de tijdsbesteding van de bevolking de sleutel is tot het verminderen van armoede en het verbeteren van de levenskwaliteit. Maar onze politici en politieke leiders (en al die deskundigen) zijn niet eens op de hoogte van deze rapporten! Hierdoor zien we slechts sporadische en marginale initiatieven die de bevolking de kans bieden om voortdurend en aanzienlijk meerwaarde te creëren voor hun tijdsbesteding. Het gevolg hiervan is overduidelijk, voelbaar en onontkoombaar: lage lonen, lage levenskwaliteit en armoede.
Denkt u dat de olie- en gassector verbetering zal brengen? Oké, we zijn al vaker gewaarschuwd. Waar het eigenlijk om gaat, is dat we ons in Suriname er goed van bewust moeten worden dat onze tijdsbesteding oppervlakkig en onproductief is, met weinig meerwaarde. Hoe hard we ook werken en ons inzetten, we bereiken maar spaarzaam resultaat. Dit moeten we goed beseffen als basis voor verandering. En onze politici zijn volledig onwetend over wat nodig is om Surinamers tot een productief volk te maken. Ze beloven van alles om bij de verkiezingen te profiteren van al die loze beloften. Zullen we blijven geloven in deze verhalen? Wie gaat helpen om dit te veranderen? Of vinden we het wel prettig zo?
Erwin A. Sadhoe
