Een vrachtschip vaart door het Panamakanaal in Gamboa, Panama. De Amerikaanse president Donald Trump heeft de intentie om de controle over het kanaal terug te krijgen. (Foto: Reuters)
De president van Panama, Jose Raul Mulino, verklaarde donderdag dat de Verenigde Staten “leugens en onwaarheden” verspreiden, nadat het ministerie van Buitenlandse Zaken had geopperd dat Amerikaanse overheidsschepen het Panamakanaal kostenloos zouden kunnen passeren.
Deze heftige beschuldigingen vormen het nieuwste spanningsveld tussen de twee landen, die in conflict zijn over het kanaal, sinds president Donald Trump stelde dat de belangrijke waterweg feitelijk onder controle van China staat en beloofde: “We nemen het terug.”
In een gesprek met journalisten gaf Mulino aan dat hij het “absoluut verwerpt” om de bilaterale relatie tussen de VS en Panama te beheren “op basis van leugens en onwaarheden.”
De Panama Canal Authority heeft op woensdagavond een verklaring uitgegeven waarin de bewering van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken van diezelfde dag werd ontkend, dat de Panamese regering ermee heeft ingestemd om geen doorgangsrechten meer te heffen voor Amerikaanse overheidsschepen. Deze maatregel zou de Verenigde Staten miljoenen dollars per jaar kunnen besparen.
Trump beschuldigt het Midden-Amerikaanse land van het hanteren van buitensporige tarieven voor het gebruik van deze drukbezochte handelsroute.
“Waarom doet men een belangrijke institutionele uitspraak van de entiteit die het buitenlandse beleid van de Verenigde Staten reguleert, onder leiding van de president, gebaseerd op een leugen?” vroeg Mulino donderdag, waarbij hij de bewering van het ministerie van Buitenlandse Zaken “simpele en ronduit onacceptabel” noemde.
Mulino zei dat hij zijn ambassadeur in Washington had opgedragen om “krachtige stappen” te ondernemen om de verklaring van de regering-Trump te weerleggen.
Het 82 kilometer lange Panamakanaal snijdt door het Midden-Amerikaanse land en dient als de voornaamste verbinding tussen de Atlantische en de Stille Oceaan.
Minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio, die deze week Latijns-Amerikaanse landen bezocht, eiste dat Panama “onmiddellijk veranderingen” doorvoert in wat hij de “invloed en controle” van China over het kanaal noemt.
De hoogste Amerikaanse diplomaat merkte op dat Panama actie moest ondernemen, anders zou de VS de noodzakelijke stappen ondernemen om zijn rechten te beschermen op basis van een verdrag tussen de twee landen.
Tijdens zijn bezoek aan Panama ontmoette Rubio de president, José Raúl Mulino, en de beheerder van het kanaal, Ricaurte Vásquez Morales.
Na zijn bezoek liet de ACP weten dat het de intentie heeft om samen te werken met de Amerikaanse marine en de doorgangsprioriteit voor haar schepen door het kanaal te optimaliseren.
Deze inzet voor een dialoog met Washington blijft bestaan, zo werd woensdag in een aparte verklaring benadrukt.
Amerikaanse schepen maken een aanzienlijk deel uit van het verkeer in het kanaal. In 2024 had 52% van de doorvoer via deze waterweg een haven in de Verenigde Staten als oorsprong of bestemming, aldus de autoriteiten van het kanaal.
Elk jaar gebruiken ongeveer 14.000 schepen het kanaal, zodat ze niet lang en kostbaar om de punt van Zuid-Amerika hoeven te varen.
In zijn inauguratietoespraak zei president Trump dat hij van plan was het kanaal “terug te nemen.” Hij beweerde dat China het kanaal beheerde en dat Panama de toezegging om neutraal te blijven “had geschonden.”
Mulino verwierp dat plan resoluut. Hij verklaarde dat de belangrijkste handelsroute “in handen van het land is en zal blijven.”
Daarnaast wees hij Trumps beweringen over de invloed van China van de hand en stelde dat “geen enkel land ter wereld zich met ons bestuur bemoeit.”
De VS bouwde het kanaal begin 20e eeuw, maar na jaren van protest ondertekende president Jimmy Carter in 1977 een verdrag met Panama om de controle over de waterweg geleidelijk terug te geven. Trump noemde dit ‘een grote fout.’
